Negatif getirili global tahviller periyodu, Japonya’nın iki yıllık tahvil getirisinin 2015’ten bu yana birinci defa sıfır üzerine çıkmanın eşiğine gelmesiyle birlikte, sona ermeye epeyce yakın görünüyor.

Kısa vadeli getiri Pazartesi günü eksi yüzde 0,005’e tırmandı. Kelam konusu hareket yenin 32 yılın en düşük düzeyini görmesi ve fiyat baskıları arttıkça Japonya Merkez Bankası’nın (BOJ) global emsallerini takip etmek ve politikayı sıkılaştırmak zorunda kalacağına dair artan fiyatlamaları yansıtıyor.

Bu hafta yapılacak BOJ toplantısında ekonomistler siyasette bir değişiklik öngörmezken bu ay bir düzeltme yapılabileceğine dair fiyatlamalar arttı.

BOJ gelişmiş ülkeler merkez bankaları ortasında ekonomiyi canlandırmak için düşük faiz oranlarına bağlılığını sürdüren son kale olarak öne çıkarken kısa vadeli siyaset faizi eksi yüzde 0,1 düzeyinde seyrediyor. BOJ Lideri Haruhiko Kuroda daha evvel mevcut politikayı değiştirme niyetleri olmadığını net bir formda ortaya koymuştu.

Negatif faiz deneyi sona ermek üzere

Merkez bankalarının yaşanan finansal krizden yıllar sonra hala zorlanan ekonomileri canlandırmak için çok tedbirlere muhtaçlık olduğunu fark etmesinin akabinde 21. yüzyılın en gözü pek nakdî deneylerinden biri olan negatif faiz oranları Avrupa ve Japonya’da kabul görmüştü. Buradaki ana fikir borçlanma maliyetleri düşürmek ve kreditörlerin nakit biriktirerek risk almaktan kaçınmalarını önlemekti.

Ancak yüksek enflasyonun geri dönüşü, Avrupa Merkez Bankası’nın (AMB) Temmuz’da negatif faiz bölgesini terk etmesi ve 2012’de negatif faize geçen birinci ülke olan Danimarka’nın Eylül ayında siyaset faizini müspet bölgeye taşıması bu deneyin sonlandırıldığına işaret etti. Şu anda Japonya negatif faiz uygulayan tek ülke pozisyonunda.

Ülkede enflasyon vergi artışlarının tesiri hariç 30 yılı aşkın müddettir birinci sefer yüzde 3’e ulaşırken bu devam eden merkez bankasının ekonomik canlandırmasın muhtaçlık konusundaki kuşkuları artıran bir hızlanma olarak bedellendiriliyor.

Bloomberg endeksine nazaran, dünya genelinde negatif getirili borcun toplam piyasa pahası 1 trilyon doların biraz altına düştü ve bu sayı büsbütün kısa vadeli Japon menkul değerlerinden oluşuyor. Bu sayı merkez bankalarının pandemi ile başa çıkmak için teşvikleri hür bırakmasıyla 2020’nin sonunda 18 trilyon doların üzerinde tepe yapmıştı.