Gıda enflasyonunda yükseliş ivmesi ekim ayında da sürat kesmeden devam etti. Birleşik Kamu-İş datalarına nazaran, besin fiyatlarındaki son bir yıllık artış yüzde 177,5’e ulaştı.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge ünitesi KAMU-AR’ın, fiyatlarını Ankara’daki marketlerden sistemli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temel besin unsurundan oluşan bir sepeti temel alarak hazırladığı besin fiyatları endeksinin Ekim 2022 sonuçları açıklandı.
Araştırmaya nazaran, 2021 Ekim’de 100 liraya satın alınan bir besin sepeti için 2022 Ekim’de 277,5 lira gerekiyor.
BİR AYDA EN ÇOK EKMEK, PİRİNÇ VE UN ZAMLANDI
Araştırmada, ekim ayında besin fiyatlarındaki artışta bütün harcama kümelerinde yaşanan yüksek oranlı artırımların belirleyici olduğu belirtildi. Bu orana en büyük katkıyı ise mevsimlik nedenlerin de tesiriyle zerzevat fiyatları yaptı.
Ekmek, pirinç, un, bulgur fiyatları, ekimde bir evvelki aya nazaran yüzde 8,5 oranında artış kaydetti.
Et ve balık kümesi fiyatlarında yüzde 1,9 oranında artış yaşanan ekim ayında süt ve süt eserleri ile yumurta kümesi fiyatları ise yüzde 5,7 oranında yükseldi.
Yağ fiyatlarında ise yüzde 0,9 oranında artış oldu.
Meyve fiyatlarının yüzde 1,7 oranında arttığı ekimde zerzevat fiyatlarında, bir evvelki aya nazaran ortalama yüzde 20,2 oranında artış yaşandı.
Bakliyat fiyatlarının yüzde 2 arttığı ekimde, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve gibisi besin hususlarından oluşan öbür işlenmiş besin fiyatlarında ise yüzde 6,3 oranında artış kaydedildi.
Böylece, vatandaşlar mevcut besin tüketim alışkanlıklarına nazaran seçilen 64 besin hususundan oluşturulan besin sepetini satın alabilmek için ekimde, bir evvelki aya nazaran yüzde 6,3 oranında daha fazla para ödedi.
GIDA FİYATLARINDA ÜÇ HANELİ ARTIŞ
Türkiye’nin üç haneli enflasyonlara gerçek süratle gittiği bu yılın birinci dokuz aylık periyodunda besin fiyatlarındaki artış ise üç haneli oranlara çıkarak yüzde 110,6 oldu.
2022 Ocak-Ekim periyodunda ekmek, pirinç, un, bulgur, makarna fiyatları yüzde 114,8 oranında arttı, et ve balık fiyatları yüzde 59,7, süt, süt eserleri ve yumurta fiyatları yüzde 74,2, yağ fiyatları yüzde 35,7, meyve fiyatları yüzde 205,2, zerzevat fiyatları yüzde 256,9, bakliyat fiyatları yüzde 60,5, öbür besin unsurlarının fiyatları da yüzde 111,6 oranında arttı.
BİR EVVELKİ YILA NAZARAN EN ÇOK ZAMLANANLAR
Gıda fiyatlarında yıllık olarak ise (Ekim 2021’e göre) yüzde 177,5 oranında artış gözlendi.
Diğer bir tabirle vatandaşlar Ekim 2021’de 100 liraya dolan bir besin sepeti için bu yıl birebir ay 279,3 lira ödemek zorunda kaldılar.
Bu yıl ekimde geçen yılın birebir ayına nazaran ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 184,4, et-balık fiyatlarında 110,8, süt ve süt eserleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 150,2 oranında artış oldu.
Bir yıl öncesine nazaran yağ fiyatları yüzde 98,2 oranında arttı.
Meyve fiyatları yüzde 229,9, zerzevat fiyatları ise yüzde 389,9 oranında artış gösterdi.
Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 130,9, başka besin fiyatları ise yüzde 144,8 oranında zamlandı.
Tarımsal girdi maliyetleri ve tarım eseri üretici fiyatlarındaki artışlar besin fiyatlarındaki yıllık artışın önümüzdeki aylarda da üç haneli oranlarda kalmaya devam edeceğine işaret ediyor.