Çin Komünist Partisinin dün sona eren 20. Ulusal Kongresi’nin akabinde bugün birinci toplantısını yapan partinin en üst idare organı Merkez Komite, Şi Cinping’i tekrar genel sekreter seçti.

Devlet Lideri Şi, 2012 ve 2017’de seçildiği vazifeye tekrar gelirken, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu Mao Zıdong’dan bu yana parti liderliğini iki devirden fazla sürdüren birinci önder oldu.

Merkez Komite, birinci toplantısında kendi içinde 25 kişilik Siyasi Ofis’i, 10 kişilik Merkezi Askeri Kurulu, 7 kişilik Daimi Komite’yi ve Genel Sekreteri belirledi.

Toplantının akabinde Genel Sekreter Şi ve yeni seçilen Daimi Komite’nin öteki üyeleri Li Çiang, Vang Huning, Cao Lıci, Li Şi, Cai Şi ve Ding Şueşiang, protokol sırasıyla basının karşısına çıktı.

Daimi Komite’ye dört yeni isim seçilirken, üyelerin tamamının Şi’ye yakın isimler olması dikkati çekti. Daimi Komite üyeleri protokole nazaran şu biçimde sıralandı:

Şi Cinping: Çin Devlet Lideri olarak üçüncü periyoduna başlayacak Şi, Mao’dan bu yana iktidarı iki devri aşan birinci başkan oldu. Şi Cinping beş yıl daha misyon yapacak.

Li Çiang: 63 yaşındaki Şanghay’ın parti liderinin, misyondaki Li Keqiang’ın istifa etmesinin akabinde Mart ayında Çin’in bir sonraki başbakanı olması bekleniyor. Bu Şi Jinping’den sonra en yüksek rütbeli konum. Mevcut Başbakan Li Keqiang ve seleflerinin bilakis Li, başbakan yardımcısı olarak hizmet etmedi yahut merkezi hükümette rastgele bir kapasitede çalışmadı.

Cao Lıci: 65 yaşındaki Licı Merkezi Disiplin Komitesi Lideri olarak vazife yapıyor.

Vang Huning: Komünist Parti Merkez Komitesi Birinci Sekreteri olarak vazife yapan Huning tesir alanı geniş bir parti teorisyeni olarak biliniyor.

Cai Şi: Pekin Parti Sekreteri olarak misyon yapan Cai, Şi’nin en güvendiği isimlerden biri olarak biliniyor. Cai daha evvel Pekin Kış Olimpiyatları’nı denetlemişti.

Li Şi: Li, Çin’in güney ekonomik merkezi olan Guangdong eyaletinin şu anki parti lideri. Emniyetli bir Şi müttefiki olarak, yolsuzlukla gayret örgütünü denetlemesi bekleniyor.

Ding Şueşiang: ÇKP Genel Ofisi Yöneticisi Şi’nin yakın yardımcılarından olarak görülen Şueşiang, vilayet seviyesinde parti şefi yahut valisi olarak tecrübesi olmamasına karşın, geniş çapta önde gelen bir aday olarak görülüyordu.

Genel Sekter Şi Cinping, Merkezi Disiplin Komitesi Lideri Cao Lıci ve ÇKP Merkez Komitesi Birinci Sektereri Vang Huning Daimi Komite’deki yerlerini korurken, Şanghay Parti Sekreteri Li Çiang, Pekin Parti Sekreteri Cai Şi, Guangdong Parti Sekreteri Li Şi ve ÇKP Genel Ofisi Yöneticisi Ding Şueşiang yeni seçilen isimler oldu.

Şi, komite üyelerini takdim için yaptığı konuşmada, geçen on yılın iki “yüzyıl hedefinden” birincisi olan “her tarafıyla ortalama refaha sahip toplum yaratma gayesine ulaşıldığı”, gelecek on yılın “her istikametiyle güçlü çağdaş bir sosyalist toplum yaratmak” olacağını belirtti.

Şi, Çin karakterinde sosyalist çağdaşlaşma ile Çin ulusunun tekrar canlanma hayalini gerçekleştireceğine inandığını söz etti.

İktidar piramidinin zirvesindeki isimler

ÇKP’nin merkezi idaresi, her idare organının yetkilerini kendi seçtiği daha hudutlu sayıdaki temsilciden oluşan bir üst organ aracılığıyla kullandığı ve sonunda iktidarın en zirvede ÇKP Genel Sekreteri’nde cisimleştiği bir piramit yapısını andırıyor.

Tek parti iktidarının olduğu, devlet ile parti idaresinin iç içe geçtiği ve çakıştığı ülkede ÇKP’nin zirve idaresinin nasıl şekilleneceği, devlet ve hükümet organlarının yapılanmasını da direkt etkiliyor.

Daimi Komite’ye seçilen üyeler, ileriki aylarda devlet ve hükümet vazifelerine atanıyor. ÇKP Genel Sekreteri devlet başkanlığına, başka isimler ise başbakanlık, meclis başkanlığı, istişare meclisi başkanlığı, devlet lideri yardımcılığı, başbakan yardımcılığı vazifelerine getiriliyor.

Mao’dan bu yana iktidarı iki devri aşan birinci lider

ÇKP Genel Sekreteri ve Devlet Lideri Şi Cinping’in, kongrenin iktidarını üçüncü periyoda taşıyarak Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu Mao Zıdong’dan bu yana parti liderliğini iki periyottan fazla sürdüren birinci başkan oldu.

Şi’nin 2023’ün martında yapılacak Çin Ulusal Halk Kongresi (ÇHUK) toplantısında üçüncü sefer devlet başkanlığı seçilerek iktidarını üçüncü periyoda taşıması bekleniyor.

Çin Anayasası’nda 2018’de yapılan değişiklikle devlet liderinin vazife müddetini iki devirle sınırlayan kural kaldırılmış, böylelikle Şi’nin liderliğini üçüncü periyoda taşımasının önü açılmıştı.

Şi’nin 10 yıllık iktidarı devrinde partinin idare takımlarını şekillendirirken kendisinden sonra gelecek başkana işaret etmeyen tercihlerde bulunması, iktidarını belgisiz müddetle sürdürme niyetinin göstergesi olarak yorumlanmıştı.

Şi’nin, yakın gelecekte Genel Sekreter, Devlet Lideri ve Merkezi Askeri Kurul Lideri olarak parti, devlet ve ordunun başında olmayı sürdürecek.

Eski Çin başkanı salondan çıkarıldı

Eski Çin Devlet Lideri ve Komünist Parti Genel Sekreteri Hu Cintao, partinin Pekin’deki 20. Ulusal Kongresi’nin kapanış oturumunda, anlaşılmayan sebeple vazifeliler tarafından salonun dışına alındı.

Kapanış oturumunda, Merkez Komite’nin seçilmesinin akabinde basın mensuplarının salona alındığı sırada, ön sırada Devlet Lideri ve Genel Sekreter Şi Cinping’in solunda oturan Hu ile onun yanındaki Meclis Lideri Li Canşu ile ortasında diyalog geçtiği görüldü.

Şi, vazifelileri çağırarak zihni karışmış görünen 79 yaşındaki eski öndere yardım etmelerini istedi. Vazifeliler Hu’yu ikna edemeyince koltuk altından tutarak sandalyesinden kaldırmaya çalıştı.

Önce bundan şad olmadığı, dışarı çıkmak istemediği gözlenen Hu, bir müddet sonra iş birliği yaparak vazifeliler eşliğinde salonu terk etti.

Hu, çıkarken Başbakan Li Kıçiang’ın omzuna dokunarak destekleyici bir jest yaptı.

Eski önderin neden salondan çıkarıldığıyla ilgili şimdi açıklama yapılmazken, sıhhat sorunu sebebiyle olabileceği varsayım ediliyor.

Hu Cintao, 2002-2012 yıllarında Çin Devlet Başkanlığı ve ÇKP Genel Sekreterliği misyonlarında bulunmuştu. Şi Cinping, 2007-2012 yıllarında Hu’nun yardımcılığını yürütmüştü.