Kars’ta Osmanlı klâsik konut ve konak mimarisi yapısında ayakta kalan seçkin yapıtlardan Ahmet Tevfik Paşa Konağı, ilgisizlik ve defineciler yüzünden harabeye döndü. 

Kars Kalesi’nin batı istikametindeki eteğinde bulunan konak, Osmanlı mimari usulünde inşa edildi. Konak 19’uncu yüzyıl ortalarında Kars Valiliği yapan Ahmet Tevfik Paşa’nın oturduğu ‘paşa konağı’ olarak da biliniyor.

İki katlı, dikdörtgen planlı ve cumbalı olan konak, kentte, son devir Osmanlı mimarisinin günümüze ulaşan en bariz sivil mimari örneğini taşıyor.

Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün envanterinde bulunan Ahmet Tevfik Paşa Konağı’nın içinde defineciler tarafından arama yapıldığı, camları, kapıları ve duvarlarının bir kısmının kırıldığı görüldü. Konak bugünlerde unsur bağımlılarının yeri haline geldi.

Tarihi Ahmet Tevfik Paşa Konağı’nın, kısa müddette tedbir alınmadığı takdirde, etrafındaki Osmanlı meskenleri üzere büsbütün yıkılarak kaybolacağını söyleyen kentin eski belediye liderlerinden Naif Alibeyoğlu şunları kaydetti:

*Türkiye’nin birinci peynir müzesini ziyaret ettiğimde orada Ahmet Tevfik Paşa Konağı’nın restore edilmiş minyatürünü gördüm. Çok hoş. Fakat aslı ise perişan halde.

*Başkanlığım periyodunda Selçuklu mimarisini canlandırma projemizi yapmıştık, kalenin eteğindeki gecekonduları boşalttık, vatandaşları TOKİ’den aldığımız konutlara yerleştirdik.

*Ahmet Tevfik Paşa Konağı başlı başına Osmanlı yapıtı olduğu için bizim için çok değerli ve manalıydı. Burayı da kamulaştırdık ve onarım çalışması başlatmıştık lakin başkanlığımız bitti. Maalesef o günden bugüne, göz nazaran göre böylesine çok kıymetli bir eser yıkılmaya yüz tuttu.

*Bugün yarın büsbütün dökülüp gidecek, bizden sonra gelen arkadaşlar burayı kaynak bularak restore etmesi gerekiyordu lakin artık kesinlikle ne olursa olsun burası son demini yaşıyor, tahminen yağmurların başlaması, daha da artması yahut kıştan sonra karların erimesiyle bir arada burası büsbütün yıkılacak. Ancak bunu canlandırırsak, turizme açarsak bizim için çok değerli ve manalı olacak.

Bölgeyi gezmeye gelen Aydın Özel, “Kars hakikaten tarihi yapıtlara sahip bir ilimiz. Ancak ne yazık ki şöyle yahut bu türlü hiç kimse değerlendirip düzgün bir halde bakımını ve tamirini yapmıyor. Yazık tabi hoşlukları kendi ellerimizle kaybediyoruz. Daha evvelce hafriyat çalışmaları yapılıp bu türlü yerler tahrip ediliyor lakin vaktinde el atılmış olsaydı bu kadar şeyler olmazdı” diye konuştu.

Kars Kalesi eteklerinde işletmesi bulunan Rüstem Yiğit Demiral ise “Buranın restore edilip tekrardan korunması lazım. Buradan öğrenciler de geçiyor, ayrıyeten biz de burada esnafız, akşamları aileler geliyor ve gelen aileler buradan korkarak geçiyor. Vakitle yıkık bir hale geldi restore edilse, toparlansa, derlense daha da uygun olur” dedi

Üniversite öğrencisi Esra Atmaca da “Bu kentin birden fazla sokakları ve yerleri bu durumda. Bizim zati ulaşım düşüncemiz olduğu için bu yoldan daima gidip geliyoruz ve burası korkutmuyor değil açıkçası. Ulaşım açısından servislerin daha ağır olması bizim için de düzgün olur, bilhassa kışın çok problem çekiyoruz. 2 yıldır okuyorum ben burada fakat rastgele bir gelişme göremedik. Ayrıyeten en azından tarihi kıymetlerimize sahip çıkmamız gerekiyor” sözünü kullandı. (DHA)