Avrupa Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Komiseri Oliver Varhelyi, Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) ortasında istikrarlı bir ticaret gerçekleştirildiğini belirterek, “İki taraf ortasında inanılmaz bir iş birliği var.” dedi.

AB Başkanlığından yapılan açıklamaya nazaran, Türkiye Yatırım Platformu, Türkiye’yi ziyaret eden Avrupa Komitesi’nin Genişlemeden Sorumlu Komiseri Varhelyi, Dışişleri Bakan Yardımcısı ve AB Lideri Faruk Kaymakcı ve AB Türkiye Delegasyonu Lideri Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut’un iştirakiyle İstanbul’da düzenlenen Türkiye-AB Yüksek Seviyeli İş Diyaloğu toplantısında tanıtıldı.

Kamu kurum ve kuruluşları, özel bölüm çatı kuruluşları, milletlerarası finans kuruluşlarının yanı sıra iş dünyasından üst seviye temsilcilerin yer aldığı toplantıda, Türkiye Yatırım Platformunun iş dünyası için potansiyel yatırım ve iş birliği alanları ele alındı.

Toplantıda ayrıyeten platformun işleyişi ve buna ait süreçte finans kuruluşlarının rolüne değinilerek, ilerleyen periyotta iş birliği yapılabilecek potansiyel alanlar görüşüldü.

VARHELYI’DEN TÜRKİYE İLE AB ORTASINDAKİ EKONOMİK POTANSİYELE VURGU

Toplantıda konuşan Varhelyi, Türkiye’nin, Avrupa’nın önemli bir ekonomik ortağı, AB’ye aday ülke ve değerli bir NATO müttefiki olduğunu belirterek, Türkiye ile AB ortasında kompleks alakalar olduğunu söyledi.

Varhelyi, Türkiye AB münasebetlerinin değerli bir dönüm noktasında olduğunun altını çizerek, “Kullanılmamış potansiyeller var. Tıpkı vakitte karşı karşıya kaldığımız zorluklar da artmaktadır. Öncelikle savaştan konuşmamız lazım. Zira savaş geri döndü kıtamıza. Kıymetli acılar çekiliyor ve Ukrayna’nın da ötesinde de yarattığı sonuçlar var. Alışılmış bunu İstanbul’da bir halde konuşuyor olmamız lazım. İstanbul’dan baktığımızda savaş size çok yakın. Jeopolitik durum, ekonomik ve siyasi bölünmeler riskini de artırıyor. Bilhassa ticaret ve teknoloji alanında da riskler kelam konusu.” diye konuştu

Gıda güvensizliğinin ve güç fiyatlarının giderek arttığını kaydeden Varhelyi, finansal türbülans, güç ve ham unsurlara kısıtlı erişim, sosyoekonomik durumların yüksek enflasyonla berbatlaşması ve artan borç düzeylerinin toplumsal huzursuzluk ve istikrarsızlığa neden olacağını söyledi.

Türkiye-AB bağlantılarında özel bölümün ehemmiyetini vurgulayan Varhelyi, şunları kaydetti:

“Tabii bu şartlar altında AB ve Türkiye için ortaya çıkan bu zorlukları ele almamız ve konuşmamız lazım. Değerli müttefiklerin bizimle olmasına muhtaçlığımız var. Münasebetlerimize dinamizm getiren özel daldan AB’li ve Türk iş insanları görüyorum. Hem bizim ekonomilerimize getirdiği hem de genel manada bağlantılarımıza özel kesimin getirdiği bir dinamizm var. Bağlarımızın güçlü temeli ve yeri var.”

Varhelyi, AB-Türkiye Gümrük Birliğinin iki taraf ortasında ticaret ve yatırım akışını kıymetli formda artırdığını belirterek, “Türkiye AB’nin altıncı en büyük ticaret ortağı. AB ise Türkiye’nin birinci en büyük ticaret ortağı. Gümrük Birliği ile ticaret hacmi karşılıklı olarak 4 kattan fazla arttı, güçlü devirden geçiyor olmamıza karşın bunu daha da artırmayı hedefliyoruz. AB Türkiye ikili ticaretine baktığımızda yalnızca geçen yıl ticaret hacmi 157 milyar avroya ulaştı. Türkiye-AB ortasında istikrarlı bir ticaret gerçekleştiriyoruz. İki taraf ortasında inanılmaz bir iş birliği var. Bilhassa tedarik zincirleri noktasında.” değerlendirmesinde bulundu.

Sıkı teknik ve gümrük denetimlerine karşın Avrupa’da Türk yatırımcılara büyük fırsatlar sunulduğunu tabir eden Varhelyi, Avrupa’dan, Türkiye’ye gelen direkt yatırımların da kıymetli olduğunu söyledi.

Varhelyi, “İki taraf ortasındaki bu yeterli giden iş münasebetleri olmazsa olmaz. Yalnız bu giderek artan yatırımlar trendine bakıyoruz, burada son birkaç yılda maalesef bir düşüş görüyoruz. Olağan salgın ve küresel ekonomik ve siyasi tansiyonlar bu bütünün bir kesimini oluşturuyor. Türkiye’yle birlikte çalışmaya hazırız. Dostlarla alışveriş yapmaya hazırız. Gümrük Birliği potansiyelinin gerçekleşmesinin önünde maniler var. Münasebetiyle Gümrük Birliğinin modernize edilmesi, bu mevcut sorunların bir kısmını halleder ve yeni fırsatlar yaratır.” formunda konuştu.

AB Kurulu’nun müspet bir gündemle Türkiye ile yakından ilgilendiğini tabir eden Varhelyi, tarım, iklim, göç, halk sıhhati mevzularında kısa mühlet içinde Türkiye ile Ar-Ge ve inovasyon konusunda diyaloglara başlayacakları bilgisini verdi.

Varhelyi, Türkiye’nin iştirakiyle Erasmus konusunda da bir muahede imzaladıklarını anımsatarak, araştırma ve inovasyon programları kapsamında özel kesimle de birlikte çalışacaklarını söyledi.

Türkiye ile tıpkı vakitte dijital ve yeşil dönüşüm mevzularındaki iş birliğini artıracaklarını belirten Varhelyi, “Mevcut zorlukları gelecekte fırsatlara dönüşmek istiyoruz. Özel bölüme finansman sağlayarak altyapıyı daha fazla büyütmeyi, yatırımları desteklemelerini istiyoruz. Gayemiz budur ve bunun için çalışmaya da hazırız.” diye konuştu.

Varhelyi, Türk Yatırım Platformuyla Türkiye’nin Avrupa Sürdürülebilir Kalkınma Fonu ve entegre finans paketinden yararlanabileceğine işaret ederek, bu kapsamda dijitalleşme, konutlarda güç verimliliği, KOBİ’ler, insan sermayesi ve kent kalkınması üzere projelere takviye verileceğini aktardı.

TÜRKİYE YATIRIM PLATFORMU

AB, Avrupa Sürdürülebilir Kalkınma Fonu Artı (EFSD+) sistemi kapsamında, çeşitli ülkelerde kamu dalı, belediyeler ve özel kesimin yatırım projelerinin yenilikçi finansman modelleri ile desteklenmesini amaçlıyor. Bu kapsamda kredi garantisi ve harmanlama (AB hibesi ile milletlerarası finans kuruluşlarına ilişkin kredilerin bir ortada kullandırılması) üzere finansman modelleri hayata geçirilecek.

EFSD+ sistemi çerçevesinde AB, 2021-2027 yılları ortasında global tüm ortaklarına 40 milyar avroluk garanti imkanı sağlamayı taahhüt etmişti.

EFSD+ finansmanından faydalanabilmek için öncelikle ilgili ülkede bir yatırım platformunun varlığı gerekiyor. Bu doğrultuda, mart ayında Türkiye Yatırım Platformu tesis edilmişti.

Türkiye Yatırım Platformundan yararlanmayı ve Türk yatırımcılarına yararlandırmayı öngören Türkiye’de faaliyet gösteren milletlerarası mali kuruluşlar Türkiye’deki yeşil ve dijital dönüşüm projeleri için Avrupa Kurulu nezdinde beklenenden çok daha yüksek bir ilgi gösterdi.

Bu yıl sonunda, desteklenecek projeler belirlenecek ve bu çerçevede Türk özel bölüm ve kamu yatırımcıları milletlerarası finans kuruluşları üzerinden uzun devirli ve avantajlı kredi imkanı ve garanti kolaylığından yararlanacak.

Süreç kapsamında, proje fikirlerinin oluşturulabilmesi için ilgili kurum, kuruluşlar ve özel bölüme yönelik bilgilendirme çalışmaları sürecek. (AA)